Advies: giftenaftrek niet doelmatig, geefsubsidie goed alternatief
De giftenaftrek is een aftrekpost in de inkomstenbelasting. Het doel van de aftrek is het stimuleren van geefgedrag aan algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s), verenigingen en steunstichtingen van een sociaal belang behartigende instelling (SBBI) ter bevordering van de financiële positie van deze instellingen. De giftenaftrek in de inkomstenbelasting maakt onderscheid in periodieke giften en andere giften. Periodieke giften zijn per 1 januari 2023 aftrekbaar tot € 250.000 per jaar als ze voor minstens vijf jaar zijn vastgelegd in een schenkingsakte. Vóór 2023 was er geen maximumbedrag. Andere (reguliere) giften zijn aftrekbaar zonder schenkingsakte van 1% tot 10% van het verzamelinkomen, met een minimum van € 60. In de vennootschapsbelasting zijn alleen eenmalige giften aftrekbaar tot € 100.000.
De giftenaftrek is doeltreffend omdat het geven stimuleert, maar niet doelmatig omdat er weinig extra wordt gegeven door de giftenaftrek. Dat concludeert onderzoeksbureau SEO, dat in opdracht van staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) de giftenaftrek heeft geëvalueerd.
Vrijwel alle overheden in welvarende landen proberen geefgedrag te stimuleren. De meeste landen hebben een vorm van fiscale stimulans met een aftrekpost of heffingskorting. De enige invulling die systematisch verschilt is de geefsubsidie, bekend vanuit het Verenigd Koninkrijk. Bij de geefsubsidie ontvangt de begiftigde in aanvulling op de gift een percentage dat samenhangt met de hoogte van de gift, in plaats van de gever. Dit subsidiesysteem wordt matching genoemd doordat de overheid de gift matcht met een subsidiepercentage. De effecten van een geefsubsidie zijn door de onderzoekers van SEO onderzocht als beleidsoptie. Deze verkenning biedt een eerste beeld dat een omvorming naar een geefsubsidie toepasbaar is in Nederland.
Werkgevers vergoeden steeds meer fietskilometers
Er is een toename van 226 procent te zien in het aantal kilometervergoedingen dat fietsers van hun werkgever krijgen. Dit komt doordat werknemers steeds vaker fietsen naar hun werk en daardoor minder gebruikmaken van de auto en het openbaar vervoer, waardoor werkgevers tot wel 50 procent op kosten kunnen besparen. Dat blijkt uit onderzoek van mobiliteitsspecialist Shuttel onder meer dan 125 werkgevers.
Als medewerkers het openbaar vervoer inruilen voor de fiets, levert dit bedrijven een directe besparing op. De vergoeding voor werknemers die met het openbaar vervoer reizen kan oplopen tot 34 cent per kilometer. Dit is het geval wanneer de werknemer een relatief korte afstand naar werk aflegt met het OV, omdat organisaties hierdoor met hoge opstartkosten kampen. Werknemers die naar hun werk fietsen krijgen een onbelaste maximale vergoeding van 23 cent per gefietste kilometer. Organisaties die werknemers laten overstappen van de metro, tram of bus naar de fiets binnen een niet al te grote straal van de werkgever, kunnen tot 32 procent aan kosten besparen.
Boekenbranche in actie tegen btw-verhoging
De boekensector komt in actie tegen de mogelijke BTW-verhoging op boeken. Volgens koepelorganisaties leidt die tot een “forse prijsverhoging” en maakt het boeken minder toegankelijk. De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), Groep Algemene Uitgevers (GAU) en Koninklijke Boekverkopersbond (KBb) beginnen gezamenlijk een petitie en campagne, laat een woordvoerder van CPNB weten.
Volgens een zegsman stromen sinds de bekendmaking van het voorlopige regeerakkoord de reacties binnen van “verontruste en zelfs boze lezers, schrijvers, uitgevers en boekhandelaren”. De branche begint donderdag de petitie ’21 procent BTW, een waardeloos idee’ en wil die over drie weken aanbieden aan de Tweede Kamer. Ook worden posters en advertenties verspreid.
De CPNB verwacht dat veel boekhandels, uitgevers en schrijvers zich aansluiten. “In het hoofdlijnenakkoord staat dat leesvaardigheid absolute prioriteit krijgt. Als ze dat menen moeten ze de BTW op boeken niet verhogen, maar juist verlagen”, zegt Eveline Aendekerk, directeur-bestuurder van de CPNB.